Bezpieczna praca gazami technicznymi, czyli bezpieczniki i szybkozłącza
Gazy techniczne produkowane są na dużą skalę, sprzedawane w skroplonej postaci w butlach pod wysokim ciśnieniem, a wykorzystywane w trakcie różnych procesów produkcyjnych. Używa się ich głównie w przemyśle spożywczym do wytwarzania napojów gazowanych, w przemyśle hutniczym przy procesach spawalniczych, w produkcji paliwa do samochodów oraz do kuchenek gazowych. Z powodzeniem znajdują także zastosowanie w medycynie i badaniach naukowych. Jak je bezpiecznie stosować?
Rodzaje i zastosowanie gazów technicznych
Nazwą gazy techniczne, określa się gazy lub ich mieszaniny, mające różnorodne zastosowanie. Otrzymywane są z powietrza na drodze separacji kriogenicznej i rozdziału skroplonego powietrza na poszczególne gazy, separacji z wykorzystaniem membran oraz sposobem absorpcji wybiórczej na sitach molekularnych (tlen, azot, argon, hel, powietrze), ze źródeł naturalnych (hel, dwutlenek węgla) lub w procesach chemicznych, elektrochemicznych i biochemicznych (acetylen, amoniak, siarkowodór, tlenek węgla, dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, tlenki azotu, wodór i chlor). Gazy techniczne można podzielić na kilka kategorii.
Wśród nich wyróżnia się gazy spożywcze, gazy sprężone – wykorzystywane w przemyśle oraz różnego rodzaju usługach, gazy ciekłe, gazy palne – stosowane do podtrzymywania płomienia w procesach przemysłowych oraz dostarczające ciepło i służące do obróbki termicznej w gastronomii i w gospodarstwach domowych oraz gazy medyczne używane na potrzeby anestezjologii, w diagnostyce i profilaktyce. Praca z użyciem gazów specjalnych o wysokiej czystości wymaga niestandardowych rozwiązań technicznych, zarówno w odniesieniu do instalacji przesyłowych, jak i operowania pojemnikami oraz butlami stalowymi.
Bezpieczeństwo pracy z gazami technicznymi
Prace ze sprężonymi lub skroplonymi gazami wymagają zachowania szczególnej ostrożności. Sposób postępowania określają rozporządzenia, normy i instrukcje. Względy bezpieczeństwa nakazują przetrzymywanie butli z gazami poza obrębem stanowiska pracy oraz doprowadzenia gazu do miejsca pracy za pomocą specjalnych magistral rurkowych wykonanych z odpowiednich tworzyw, szczelnie połączonych. Niezbędnym elementem sieci gazowych, gwarantującym bezpieczeństwo pracy z gazami palnymi i wybuchowymi są bezpieczniki gazowe. Chronią one przede wszystkim użytkowników oraz inne urządzenia. Ponadto zamontowany zawór bezpieczeństwa zwrotny nadaje właściwy kierunek przepływu gazów, a szybkozłącza ułatwiają szybkie, bezpieczne i szczelne połączenia elementów sieci gazowych. Bezpośrednio bezpieczeństwo pracownikowi zapewniają urządzenia lub systemy wykrywania i ostrzegania o występowaniu zagrożenia skutkującego zatruciem, pożarem lub wybuchem.